Uczeń o Specjalnych Potrzebach Edukacyjnych w Krajach Unii Europejskiej

styczeń 25, 2010 by
Kategoria: Projekt edukacji

 

Nowe ujęcie niepełnosprawności

Niepełnosprawność nie jest już rozumiana tylko jako skutek choroby czy urazu. Jest ona przede wszystkim rezultatem barier, na jakie napotyka w społeczeństwie osoba z niepełnosprawnością.

W większości krajów pojęcie specjalnych potrzeb edukacyjnych jest priorytetem. Coraz więcej ludzi jest przekonanych, iż medyczne podejście do problemu niepełnosprawności powinno być zastąpione podejściem edukacyjnym. Głównym celem kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi staje się problem wpływu niepełnosprawności na edukację.

Najważniejsze dokumenty, w których odniesiono się do kwestii niepełnosprawności

o Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

o Konwencja o Prawach Dziecka

o Nowa Strategia UE w Odniesieniu do Osób Niepełnosprawnych

o Traktat Amsterdamski

o Deklaracja Madrycka

R A P O R T (Styczeń`2003)

Edukacja w zakresie potrzeb specjalnych w Europie

Europejska Agencja Rozwoju w zakresie Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych

Kształcenie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

o Kraje UE i kraje kandydujące dążą do rozwijania polityki oświatowej mającej na celu włączanie uczniów z SPE do szkół powszechnych

o System wspólny (jednotorowy) – polega na włączaniu niemal wszystkich uczniów do edukacji powszechnej (Włochy, Hiszpania, Szwecja, Portugalia, Islandia, Grecja)

o System dwutorowy - dwa odrębne systemy, specjalny i powszechny, odrębne programy, przepisy i system finansowania Belgia, Szwajcaria

o System wielotorowy - różnorodność działań i usług pomiędzy dwoma systemami (włączania w ogólny nurt
i szkolnictwo specjalne), wspólne ustawodawstwo dla wszystkich dzieci uwzględniające specjalne potrzeby edukacyjne dzieci niepełnosprawnych (Anglia, Francja, Dania, Irlandia, Luksemburg, Austria, większość krajów
w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym Polska)

Definicja specjalnych potrzeb edukacyjnych

o Definicje i kategorie SPE różnią się w zależności od kraju, różnice są silnie związane z regulacjami prawnymi, administracyjnymi i finansowymi, np. Dania wyróżnia 1 rodzaj specjalnych potrzeb, Polska – 10, Lichtenstein
- określa tylko typ wsparcia

o Podejście medyczne do problemu niepełnosprawności powinno być zastępowane podejściem „edukacyjnym” zwracającym uwagę na skutki niepełnosprawności w aspekcie potrzeb i możliwości edukacyjnych ucznia

Dzieci z SPE

Do grupy tych dzieci zaliczyć można:

o Dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności

o Dzieci z dysleksją i dysgrafią

o Dzieci nadpobudliwe

o Dzieci przewlekle chore

Opieka nad małymi dziećmi

Wczesna interwencja – wielodyscyplinarne działania (socjalne, medyczne, psychologiczne, edukacyjne) skierowane
w stronę dzieci i ich rodzin w celu sprostania specjalnym potrzebom dzieci z deficytami w rozwoju

Praca powinna się opierać na uzdolnieniach – możliwościach a nie na deficytach

Wsparcie zapewnianie jak najbliżej domu – w domu, specjalistycznych ośrodkach klinicznych, przedszkolu.

Zindywidualizowany program nauczania

o Kraje optujące za integracją i włączaniem podkreślają, że ogólny program nauczania powinien obejmować wszystkich uczniów. Oczywiście pewne modyfikacje dotyczące uczniów z SPE są konieczne

o Większość krajów europejskich stosuje zindywidualizowane programy nauczania wobec uczniów ze SPE

o Program uwzględnia potrzeby uczniów, określa cele kształcenia i rodzaj wsparcia, sposób adaptacji programu szkoły ogólnodostępnej oraz zasady i ewaluację osiągnięć edukacyjnych.

Nowa rola szkół specjalnych

Transformacja szkół specjalnych w centra pomocy, centra zasobów.

Zadania:

- wsparcie dla szkół powszechnych i rodziców

- pomoc dla indywidualnych uczniów

- opracowywanie i rozpowszechnianie metod i materiałów metodycznych

- szkolenia dla nauczycieli i specjalistów

- wsparcie przy wejściu na rynek pracy

o Szkoły specjalne pełnią głównie rolę placówek konsultacyjnych dla szkół masowych, dokonują oceny trudnych przypadków dzieci włączonych do szkół masowych

o System ten funkcjonuje w: Austrii, Norwegii, Danii, Szwecji, Finlandii

o Państwa takie jak: Cypr, Holandia, Niemcy, Portugalia, Czechy wprowadzają ten system wsparcia

o W Hiszpanii szkoły specjalne zobligowane są do współpracy ze szkołami powszechnymi

Czynniki wpływające na postawy nauczycieli wobec uczniów z SPE

o Dotychczasowe doświadczenie w pracy z tymi uczniami

o Szkolenia

o Możliwość korzystania ze wsparcia

o Liczebność klasy

o Zakres obowiązków

Rola rodziców

o Większość krajów deklaruje, że rodzice mają pozytywny stosunek do nauczania włączającego. Oczywiście w dużej mierze zależy od osobistych doświadczeń w zakresie efektywnego wspierania dzieci z SPE

o W większości krajów europejskich rodzice mają prawo do wyboru szkoły dla swoich dzieci (np. Austria,
W. Brytania, Włochy, Czechy, Holandia)

o Podejmowanie decyzji dotyczących niezbędnego wsparcia uczniów na poziomie lokalnym i regionalnym we współpracy z nauczycielami i rodzicami

Bariery utrudniające włączanie

o Duża liczba szkół specjalnych nie współpracujących ze szkołami masowymi

o Obawy nauczycieli szkół specjalnych przed utratą pracy

o Brak odpowiedniego przygotowania nauczycieli

o Mało elastyczny system finansowania

o Zbyt duża liczba uczniów w klasie

Szkolnictwo średnie trudności na polu integracji i włączania

o Wzrastający poziom specjalizacji przedmiotowej

o Inny rodzaj organizacji pracy w szkole średniej

o Niewystarczające przygotowanie nauczycieli

o Mniej pozytywny stosunek nauczycieli do problemu włączania

System kształcenia nauczycieli w zakresie potrzeb specjalnych

o W większości krajów przyszli nauczyciele w ramach studiów pedagogicznych zapoznawani są z podstawowymi informacjami nt. zróżnicowanych potrzeb uczniów

o Specjalistyczne szkolenia uzupełniające bezpośrednio po szkoleniu podstawowym (Francja, Belgia, Włochy)

o W większości krajów wymagany jest minimalny okres pracy w szkole ogólnodostępnej

o W ramach szkolenia podstawowego (Niemcy, Hiszpania, Czechy, Słowacja)

o Dokształcanie w ramach specjalistycznych szkoleń

Formy wsparcia

o Wsparcie oferowane nauczycielom dotyczy informacji o indywidualnych potrzebach uczniów, selekcji materiałów nauczania i indywidualnego programu edukacyjnego oraz organizacji sesji szkoleniowych

o Nauczyciele klasowi pracują ze wszystkimi uczniami w klasie. Potrzebnego wsparcia udzielają głównie pedagodzy specjalni pracujący w szkołach masowych, a w niektórych krajach nauczyciele wyrównujący lub inni członkowie grona pedagogicznego.

Bibliografia:

o E. Wapiennik, R. Piotrowicz, "Niepełnosprawny obywatel Europy" Warszawa (2002), VKIE, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.

o "Osoby Niepełnosprawne w Unii Europejskiej" red. A. Sobieraj, Warszawa (1996), VKIE, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.

 

źródło:http://www.cmppp.edu.pl/files/Uczen_o_specjalnych_potrzebach.rtf

Wyraź swoją opinię

Powiedz nam co myślisz...