Mowa, nauka mowy u dzieci z zespołem Downa

W publikacjach dotyczących zespołu Downa w ostatnich tygodniach poświęcono kilka artykułów problematyce mówienia. Wskazano w nich prawdy już istniejące i znane, takie jak to, że chłopcy mówią później, gorzej, mniej kreatywnie niż dziewczynki, ale także zajęto się analizą samego sposobu nauki mówienia i korekty np. jąkania.

http://jslhr.asha.org/cgi/content/abstract/56/1/178

http://www.disabled-world.com/news/canada/alberta/stuttering-speech.php

Badacze z Kanady zajęli się właśnie jąkaniem dzieci z zespołem Downa. W Kanadzie ten problem dotyczy niemalże 50% osób z ZD. Wnioski z ich badań są następujące:

1.Dzieci z ZD mogą kształtować swoją mowę, korygować jąkanie w dokładnie taki sam sposób jak dzieci bez ZD.

2.Nauka korygująca, rehabilitacja w przypadku dzieci z ZD musi być przygotowana według zasady: “Im więcej pokazujesz, tym lepiej”. Wynika to podejście z ograniczeń osób z ZD na poziomie rozumienia ze słuchu. Zdecydowanie lepiej wykonywane są polecenia przekazywane obrazowo.

3.Do zajęć rehabilitacyjnych konieczne jest włączenie nauki technik oddychania oraz tzw. prolongacji czyli celowego przeciągania wypowiadanych sylab.

W kontekście tych analiz konieczne jest pamiętanie o podstawowych źródłach problemów z komunikacją. Wynikają one według badaczy z następujących powodów:

1.Zaburzeń neurologicznych wpływających na funkcje poznawcze, a w konsekwencji zdolności do komunikowania się.

2.Kolejną grupą są problemy ze słyszeniem i precyzją jego docierania, co wydaje się być typowe tylko dla zespołu Downa.

3.Jąkania, które staje się barierą komunikacyjną tutaj globalne dane pokazują poziom występowania tego zjawiska na poziomie 10-45% całej populacji osób z ZD, gdy u ludzi z ZD jest to poziom 1%

4.Zaburzenia prozodii, czyli “melodii” mówienia http://pl.wikipedia.org/wiki/Prozodia

5.Brak kreatywności w wyrażaniu swoich poglądów.

Dostosowanie metod, do problemów może jednoznacznie zwiększyć sukces prowadzonych terapii.

Z mojej perspektywy konieczne jest łącznie technik rehabilitacyjnych z suplementacją. Dodanie DHA lub fosfolipidów do protokołu dziecka zdecydowanie wpłynie na mielinizację oraz elastyczność błon komórkowych, co z pewnością może wspomóc proces komunikacji. Nie bez znaczenia pozostaje także kwestia pobudzenia komórek do bardziej aktywnego funkcjonowania co daje cerebrolizyna.

Inną kwestia jest od kiedy zacząć pomagać dziecku w kształtowaniu mowy. Z mojej perspektywy ten proces jest konieczny od urodzenia poprzez:

I etap udrożnienie i wyćwiczenie mięśni aparatu mowy za pomocą chociażby metody Castillo Moralesa, która to wzmacnia buzię, jej funkcjonowanie i poziom napięcia. Może to złudne, ale ja dostrzegam istotne różnice u dzieci poddanych tą terapią a tych bez dostępu do niej nawet w wyglądzie buzi. Usta dzieci rehabilitowanych są niemalże podniesione do góry, sprawniejsze co na pewno sprzyja werbalizacji.

II etap obejmuje proces nazywanie i to powinno mieć miejsce już od 3-4 miesiąca poprzez stosowanie metod np. Domana oraz rozpoczęcie zajęć z przygotowanym do tego logopedą

III etap to budowanie kontekstowości komunikacji i obejmuje już zajęcia np. w grupie

IV etap to uczenie komunikowania się (nie tylko mówienia) w kontekście pozyskania umiejętności czytania i tutaj u Jasia świetnie sprawdza się “Metoda Krakowska”

Te etapy powinny “zamknąć się” na poziomie dziecka 8-9 letniego, które poszło już do szkoły.