Hipoterapia

Hipoterapia ( od greckiego hippos – koń ) jest jedną z metod rehabilitacji osób niepełnosprawnych, a swoją specyfikację zawdzięcza koniowi biorącemu udział w terapii. Ściśle powiązana z innymi metodami rehabilitacyjnymi i terapeutycznymi korzystnie działa na człowieka w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej, motywacyjnej i społecznej.

Pierwsze ośrodki jazdy terapeutycznej powstały w Wielkiej Brytanii, Norwegii, Danii i Holandii, a w latach 80. także w Polsce.

Definicja hipoterapii i opis działań wchodzących w jej zakres

Hipoterapia
działanie mające na celu przywracanie zdrowia i usprawnianie przy pomocy konia i jazdy konnej, osób:

• po przebytych chorobach zostawiających trwałe ślady w sprawności fizycznej i w życiu psychicznym,

• upośledzonych umysłowo,

• z deficytami rozwojowymi,

• z uszkodzeniami analizatorów (wzrok, słuch),

• niedostosowanych społecznie.

Celem terapii z koniem i terapii jazdą konną jest przywrócenie tym osobom sprawności fizycznej i psychicznej w możliwym do osiągnięcia zakresie. Hipoterapia stanowi jeden z elementów rehabilitacji leczniczej i jako taka jest prowadzona przez specjalistę, na zlecenie lekarza.

Dzięki hipoterapii następuje :

• zmniejszenie zaburzeń równowagi i poprawa reakcji obronnych,

• zwiększenie możliwości lokomocyjnych i zapewnienie kontaktu ze zwierzęciem i przyrodą,

• stymulacja rozwoju psychoruchowego dziecka, w tym:

  • poprawa koordynacji wzrokowo ruchowej, orientacji przestrzennej oraz rozeznania w schemacie własnego ciała,

  • zwiększenie możliwości koncentracji uwagi i utrzymania zorganizowanej aktywności,

  • zwiększenie motywacji do wykonywania ćwiczeń,

  • rozwijanie samodzielności,

• zwiększenie poczucia własnej wartości,

• relaksacja i osłabienie reakcji nerwicowych.

W hipoterapii dają się wyróżnić następujące typy działań, chociaż należy pamiętać, że podział ten nie jest sztywny i poszczególne formy terapii przenikają się nawzajem i uzupełniają.

1. Fizjoterapia na koniu
przywracanie sprawności fizycznej poprzez odpowiednio dobraną gimnastykę leczniczą, wykonywaną na koniu poruszającym się stępem, zalecana i nadzorowana przez lekarza, prowadzona przez fizjoterapeutę, metoda uzupełniająca klasyczną fizjoterapię.

2. Psychopedagogiczna jazda konna
zespół działań podejmowanych w celu usprawnienia intelektualnego, poznawczego, emocjonalnego i fizycznego. Podczas jazdy konnej i czynności z nią związanych stosowane są działania edukacyjne, pedagogiczne, elementy psychoterapii, terapii zajęciowej i logopedii. Terapia ta jest prowadzona przez pedagogów i psychologów.

3. Terapia z koniem
wykorzystanie konia do celów leczniczych, zbliżenie pacjenta i konia daje efekt terapeutyczny, pacjent dzięki relacjom nawiązanym ze zwierzęciem poprawia swoją komunikację ze światem zewnętrznym. Sama jazda konna może być jednym z elementów tej formy terapii, ale nie musi. Prowadzona jest przez pedagogów, psychologów i psychiatrów.

4. Jazda konna dla osób niepełnosprawnych – sport i rekreacja
nie stanowi części hipoterapii, ale jest z nią ściśle związana i ma aspekt terapeutyczny. Umożliwia aktywność sportową osobom niepełnosprawnym, wyrabia u nich nawyk i potrzebę aktywnego spędzania wolnego czasu w kontakcie ze zwierzęciem i przyrodą. Zajęcia prowadzone są przez instruktorów jazdy konnej specjalnie przygotowanych i instruktorów rekreacji ruchowej ze specjalnością hipoterapii.

OGRANICZENIA:
1. Bezwzględne przeciwskazania:

– uczulenie na sierść, pot lub zapach konia, niewygojone rany, odklejanie siatkówki, wzmożone ciśnienie śródgałkowe, pogorszenie stanu w zespołach neurologicznych, stanach po urazach czaszkowo – mózgowych, ADHD, chorobach mięśni, brak kontroli głowy w rozwoju motorycznym, wyraźne zwichnięcie stawów biodrowych, ostre choroby infekcyjne z podwyższoną temperaturą;

- przeciwskazania o charakterze psychicznym: niepohamowany lęk i zaburzenia psychiczne;

2. Względne przeciwskazania:

– padaczka, zaburzenia mineralizacji kości, w tym osteoporoza, utrwalone deformacje i zniekształcenia, przykurcze, ograniczenia zakresy ruchu układu kostno – stawowego, dyskopatia, hemofilia oraz inne skazy krwotoczne, głębokie upośledzenie umysłowe;

Przy przeciwskazaniach względnych o dopuszczeniu pacjenta do zajęć decyduje lekarz specjalista (neurolog, ortopeda, hematolog, psychiatra)