Wracamy do CRISPR
czerwiec 17, 2025 by Jarek
Kategoria: Wiedza o Zespole Downa
Wracamy do CRISPR. Minęło trochę czasu i warto do tego wrócić, by na spokojnie i bez emocji podsumować, to co się działo wokół tej metody w lutym. Przypomnijmy sobie te kluczowe sformułowanie wynikające z tego badania:
“Warto zauważyć, że komórki, z których usunięto dodatkowy chromosom, wykazały znaczną poprawę w kilku obszarach. Poddane działaniu komórki wykazywały zwiększone tempo wzrostu i zmniejszoną produkcję szkodliwych reaktywnych form tlenu – znany problem w komórkach z zespołem Downa. Wzorce aktywności genów również zbliżyły się do tych obserwowanych w komórkach bez zespołu Downa. Naukowcy odkryli, że skorygowanie liczby chromosomów przywróciło prawidłowe wzorce aktywności genów i poprawiło funkcjonowanie komórek. Co ważne, ich technika zadziałała nie tylko w przypadku komórek macierzystych, ale także w komórkach wyspecjalizowanych, które nie dzielą się aktywnie.”
https://www.zespoldowna.info/mozliwe-juz-jest-usuniecie-dodatkowego-21-chromosomu-z-komorek.html
https://www.zespoldowna.info/molekula-o-nazwie-crisprcas9-przywraca-neurogeneze-w-zespole-downa.html
Zacznijmy od tego: dlaczego usunięcie dodatkowego chromosomu ma tak istotne naukowe znaczenie?
Odpowiedź wydaje się być dość prosta: dodatkowa kopia chromosomu, będąca dodatkową ilością informacji genetycznej podnosi aktywność genu powyżej normalnego poziomu, zmusza komórki do “przepracowania się” w trybie, do którego nie są przygotowane, ponieważ niosą dodatkowy materiał, który zmienia sposób wykorzystywania genów i wytwarzania białek.
Co to oznacza? Przepraszam za takie męskie porównanie, ale to brzmi jak posiadanie samochodu osobowego, którym nagle tytułem dodatkowego przyspieszacza, musimy przewozić towary niczym samochodem dostawczym. Owszem daje radę, ale po prostu szybciej się zużywa i potrzebuje wszystkiego więcej by po prostu funkcjonować. Tak samo mamy w ZD. Zdestabilizowany metabolizm potrzebuje równowagi i wymaga ciągłego uzupełniania tego co brakuje, by w tym trybie działać. Podając brakujące mikroelementy, witaminy odsuwamy w czasie problem, ale go nie eliminujemy. Stąd usunięcie dodatkowego chromosomu mogłyby dać równowagę, do której zostały przygotowane geny, metabolizmy.
Jakie to ma znaczenie dla trisomii 21?
Posłużę się cytatami z badań:
“CRISPR-Cas9 to wszechstronny system edycji genów, który opiera się na enzymie rozpoznającym określone sekwencje DNA. Gdy enzym zlokalizuje pasujące miejsce, przecina nici DNA.
Naukowcy starannie projektują przewodniki CRISPR, aby celować tylko w niechciany chromosom. Ta sztuczka nazywa się edycją allelowo-specyficzną i pomaga skierować enzym tnący we właściwe miejsce.
„Ratunek trisomiczny uzyskujemy zatem poprzez allelowo-specyficzne rozszczepianie wielu chromosomów przy użyciu CRISPR-Cas9 w komórkach z trisomią 21” — napisał Hashizume.
Ich grupa odkryła, że usunięcie niepotrzebnej kopii często normalizowało ekspresję genów w komórkach hodowanych w laboratorium.
Leczone komórki powróciły do typowych wzorców wytwarzania białka. Wykazywały również lepsze wskaźniki przeżywalności w niektórych testach, co wskazuje, że nadmiar obciążenia genetycznego został skutecznie złagodzony.”
Podsumowując metoda ta ma mechanizm celowego działania i odcinająca dodatkowy chromosom w komórkach z trisomią 21. Zatem po takiej edycji osoba z trisomią 21, może już nie mieć pełnej trisomii prostej!
Co to da?
Po prostu zdrowe komórki, a co za tym idzie zdrowy,zbilansowany organizm, który ma neurogenezę i funkcjonalność na dużym poziomie efektywności. Co jest także niezwykle ważne, obniża znacząco liczbę wolnych rodników, które w ZD przyspieszają uszkodzenie mitochondriów i starzenie się całego organizmu.
Wniosek końcowy: na ten moment metoda nie jest 100%. Co to oznacza? Zdarzają się sytuację, gdy edytowanie usuwa także “zdrowy” chromosom. Dane pokazują, że osiąga się usunięcie dodatkowego chromosomu na poziomie powyżej 80% komórek, co oznacza de facto że otrzymujemy wynik genetyczny na poziomie mozaiki. W efekcie badania są skierowane na uzyskanie bardziej precyzyjnie zdefiniowanego działania/cięcia i zastosowania go w masowym mechanizmie. Jak naukowcy twierdzą, biorąc pod uwagę jak metoda ta szybko została wdrożona w leczenie chorób onkologicznych, spodziewają się dość szybko istotnej poprawy całej metodologii i przygotowania jej do wykorzystania w procedurach medycznych.